twitter

Suci Tetep Suci

0 komentar
Posted in Label:


Jeung Saniskara musibat anu tumiba ka aranjeun mangsa paamprokna balad jeung musuh, éta téh kalawan widi Alloh, sabab Alloh rék ngabuktikeun imanna kaom mu’minin (Q.S. Ali ‘Imron: 166)
HIJI
Wanci sariak layung di pasisian Situ Lengkong Panjalu hawana cambewek. Bubuhan katelahna oge kota ibun. Kurang-kurangna mah matak noroktok awak, komo pikeun anu tacan maneuh cicing di pagunungan. Eta we anu keur pariknik jeung nu daragang oge geus mimiti balubar. Motor but, parahu jeung dayung paragi ngurilingan Situ mah komo geus titatadi mula dijajarkeun di sisi. Nahkoda tradisina ngariung di warung anu buka keneh, nyanghareupan cai kopi bari dihararudung sarung, haseup roko meni mulek patingserebung, kabehanna melenyun arudud .
Situ Lengkong Panjalu geus combrek. Tapi di beulah kaler anu katelah Nusa Pakel, hiji lalaki keur jongjon ngumbar lamunan bari panonna anteng ngawaskeun patingkalayangna kalong luhureun Nusa Gede, hiji tempat anu dikurilingan ku Situ Lengkong. Kawilang awas ti tempat eta lalaki, pikeun nengetan sakuriling Situ , kawantu zaman baheulana oge, eta pasiri teh nurutkeun sajarahna mangrupa patamanan tempat nyepi raja Panjalu. Nepi ka ayeuna tetep ngarana Nusa Pakel.
Lalaki anu keur cindutrung di Nusa Pakel teh taya lian Rangga. Geus ampir sabulan manehna unggal poe hulang-huleng lir anu baluweng. Beda pisan jeung mangsa Rangga sakola keneh sababaraha taun kaliwat. Nusa Pakel teh jadi tempat ulin jeung tempat diajarna. Taya kabosen Rangga idek liher di Nusa Pakel. Geus puguh ari botram mah ampir unggal poe, samalah Rangga remen meuting sagala rupa. Kungsi sakali mangsa basa Rangga meuting, wanci janari gede kagareuwahkeun ku nu ngajanggelek bodas di hareupeunna. Rangga ngoceak sataker kebek. Hanjakal taya anu nangenan, da sidik Nusa Pakel mah rada anggang ti pilemburan. Na atuh, ari cakakak teh anu ngabelegbeg bodas seuri, meni ngeunaheun naker. Sihoreng lain jurig atawa riwan sakumaha panyangka Rangga, tapi Reni, sobat dalit babaturan sakelasna, anu geus dianggap adi sorangan.
Rangga imut ngagelenyu. Sok kagagas lamun inget ka Reni, tapi buru-buru kalangkang Reni disingkahkeun tina sawanganna, sabab sabulan katukang manehna meunang uleman ti Reni anu kawin ka hiji jajaka urang Bandung.. Hanjakalna Rangga teu bisa nungkulan, kawantu keur meujeuhna bangreungv. Beungeutna ngadadak beureum euceuy, ngagambarkeun rosana heab amarah anu ngaguruh dina jero dadana. Ret deui panonna neuteup ka luhur. Nu dipalar sangkan bisa ngabangbalerkeun hatena. Ngabandungan deui kalong anu tingkalayang. Ras inget deui keur mangsa sakola, kacida resepna lamun di sakola pareng diajar nyanyi kinanti, kalayan teu sadar tina biwirna ngahaleuangkeun wirahma kinanti, dipirig ku angin anu ngadalingding.
‘budak leutik bisa ngapung. Babaku ngapungna peuting. Nguriling kakalayangan. Neangan nu amis-amis. Sarupaning bungbuahan. Naon bae nu kapanggih.’vi ti baheula oge manehna apal, budak leutik bisa ngapung teh nyaeta mahluk anu ayeuna keur diteuteupna.
Wanci geus muru ka sareupna, Rangga tetep teu ingkah tina tempat diukna, panonna lir ngajajapkeun riabna kalong anu mimiti ninggalkeun Situ Lengkong, rek kakalayangan neangan nu amis-amis tea. Teu karasa, panon Rangga anu nuturkeun hiberna kalong, bet dikukuntit saawangan kalangkang kahirupanna nu karandapan dua bulan katukang.
Sasarina lamun wanci magrib teh, Rangga solat berjamaah jeung Suci, pamajikan anu kacida dipikacintana. Rangga jeung Suci hirup sauyunan, macangrama dina sagara rumah tangga nu pinuh kabagjaan. Rangga kawilang soson-soson nyumponan kabutuhan kulawargana. Malah ku getolna usaha anu dijalankeun ku Rangga, manehna bisa ngiridit imah di hiji komplek BTN pasisian wetan kota Bandung.
Dina hiji peuting, basa rangga jeung Suci keur silih tamplokeun kasono di kamarna. Kadenge ti rohangan tengah aya sora anu tinggolombrang matak ngahariwangkeun. Disangkana mah eta teh ucing.
“Dasar ucing garong,” ceuk Rangga bari ngarongkong sarung anu aya dina tunjangeunna.
“Wios atuh, kang. Ucing-ucing bae…” Suci metot leungeun Rangga, dumeh ngarasa kagaganggu keur meujeuhna anteng ngumbar katresna.
“Kela sakedap. Ci. Sigana mah jandela tacan ditutupkeun.” kituna teh bari ngojengkang ka lawang panto. Suci oge teu bisa ngahalangan, kapaksa kudu nunda heula hanca kasonona. Renghapna ngahegak keneh.
“Di acuk atuh, kang,” ceuk Suci bari nutupan awakna ku simbut.
“Ngonci jandela wungkul pira oge,” walon Rangga bari leungeunna muterkeun konci panto. Cileureun jeung balangah pisan Rangga teh, konci anu diputerkeun mangrupa konci pamuka balai keur rumah tanggana.
Barang bray panto dibuka, ngan sakilat dua urang lalaki marake teregos hideung ngarejengan Rangga. Anu saurang mah ngasongkeun balati kana beuheung Rangga anu geus kasima. Rangga jeung Suci hareugeueun.
“Lamun aya anu ngaluarkeun sora, tong nyalahkeun aing lamun beuheung jadi sapat.” ceuk anu nyepeng balati bari molotot ka Suci anu geus rek sagoak-goakeun ngajorowok. Ningali salakina aya dina ancaman kawas kitu, Suci teu bisa nanaon, ukur awakna anu ngeleper nahan kasieun anu pohara.
“Alus, mending ngajedog ari nyaah keneh kana nyawa salaki mah,” pokna deui bari ngabekem biwir Rangga, tuluy ditalian ku lamak hideung. Nu saurang deui teu cicingeun, ngaborogod leungeun jeung suku Rangga, dihijikeun kana korsi. Rangga teu walakaya, sabab teu boga kasempetan pikeun hojah, eukeur mah deuih awakna rada rareged jeung kararagok, kawantu ngan disasarung. Matak dina ngalawanna oge geus kabayang moal aya hartina.
“Buru geura tuduhkeun, dimana nyimpen duit jeung emas ?” ceuk anu pangawakanna dadagvii bari ngasongan bedog ka Suci. Atuh puguh bae Suci soak mehmehan katurulengan.
“Di…di palih di..tu..” tembal Suci bari nunjuk kana lomari. Awakna angger teu obah, ngadedempes dina juru enggon bari diharudum simbut.
“Pangmukakeun…!” pokna rada nyentak. Suci kacida bingung, ras inget kana kaayaan awakna anu saukur ditutupan ku simbut anu harita dicepeng meni tipepereket. Antukna Suci bareuheundeunviii.
“Buru siah bisi dipaehan kabehannana…!” pokna deui leuwih sangar, atuh Suci eleh deet. Ret ka salakina anu diborogod dina korsi bari diasongan balati. Sadar kana pibahlaeun, Suci buru-buru cengkat tina kasur bari angger diharudum simbut.
“Simpen geura simbutna…!” kituna teh bari ngan sakilat ngarawel simbut sarta dibalangkeun. Suci meh ngagoak lamun teu kaburu ngareret ka lebah Rangga anu beuheungna ngan kari sagoreheleun ku congo balati. Breh, atra pisan sabeuleugeujeuran awak Suci anu gamulengix taya pipinding. Atuh duanana oge molohok mata simeuteun bari panonna teu leupas neuteup awak Suci. Nu keur nyekel balati meni ngaruy bari kumat-kemot. Ari anu pangawakanna dadag buru-buru ngiceupan baladna bari pok deui nyarita ka Suci.
“Lamun ngagorowok, ku aing bakal digadabah. Buru cokotan duit jeung Emas. Aing moal ngaganggu sia lamun nurut jeung teu loba pamolah.” ngadenge kitu mah Suci rada reug-reug, tuluy muru kana panto lomari rurusuhan bari leungeunna ngajambret sepre, tuluy dipake nutupan awakna.
Dina waktu sakerejep, Suci rengse ngumpulkeun sakabeh harta bandana, tapi barang manehna masrahkeun sakabeh hartana ka rampog, leungeun Suci dicepeng pageuh pisan. Suci teu bisa hojah basa leungeun rampog ngagalasar mapay beungeutna, sabab congo balati beuki adek kana beuheung Rangga.
“Sadaya harta tos dipasrahkeun, mugi ulah ngaganggu ka abdi…” Suci pias lir taya getihan. Tapi rampog anu katalanjuran gandrung teh beuki campelak, samalah pamustunganna mah, regeyeng awak Suci di angkat sarta di gubragkeun kana enggon.
Rangga naker tanaga meni adug lajer, huntuna kekerot, amarahna ngagalura nyaliara kana sakujur awak. Panonna burial buncelik. Rampog oge meni adug lajer ngadolosx kalayan pakupis jeung Suci anu mertahankeun caharaxina. Nu keur nyekel balati buru-buru mancal kanu keur papuket, sarta milu maksa mirusa meni tipoporose, ditema ku sora Suci anu engap-engapan. Dua rampog teu sirikna pagorenyang hayang paheula-heula nyacapkeun kahayangna. Temahna Sarohangan kamar lir diigigeungkeun ku lini, meh sakabeh barang aroyag.
Rangga ngupat diri sorangan anu teu bisa ngaleupaskeun sengkeran tali anu nyangreud awakna. Rangga langlayeuseun taya tangan pangawasa, tungtungna meureumkeun panon, teu wasa nyaksian Suci anu keur dicacampah. Sora renghap anu ngahegak, anu haroshos, anu engap-engapan lir hinis awi anu nyuitan jajantungna. Kacida peurihna, kacida nyerina pikeun Rangga.
Hate Rangga beuki ancur ngareungeuh Rampog anu nyeletingan calana lepisna. Breh katingali ku Rangga rupa beungeut dua rampog anu tingelengeh pinuh kasugemaan, sanajan katingalina laleuseuh dibarung ngoprot kesang. Sanggeus sareged make pakean cara basa mimiti asup jeung teu poho ngarawu harta banda anu dibikeun ku Suci, ngan sajorelat rampog ninggalkeun rohangan. Ngiles tina paningali Rangga dina palebah panto, dijajapkeun ku sora Suci anu inghak-inghakan.
Suci ceurik balilihan bari awakna anu lungse nyangsaya dina lahunan Rangga, kebek ku rasa nalangsa. Buukna pakusut, kalayan sakujur awakna luut-leet kesang. Sora cai hujan anu miripis ninggang kenteng imah, tingkareclak lir milu nyeungceurikan kana kajadian anu sakedet netra tumiba. Rangga teu lemek teu nyarek, ukur panonna anu melong kajauhna, lir hayang nobros kana pipinding imahna. Dina paningali Rangga aya langit anu haleungheum, Aya cai lecek, aya kembang ligar, kabehanna hideung, maleukmeuk jeung cakueum.
Hawar-hawar kadenge sora tingkalentrong kohkol, patembalan jeung sora tingkelentreng nu nabeuhan tihang kabel telepon. Samalah pager imah Rangga oge milu dikaletrokan bari patinggarendeng.
“Rondaaaaaaa…ronda…..! Cikopina atuh yeuh… Ulah talibra teuing, ulah jarero teuing…!” kitu patinggorowokna. Suci ngarangkul Rangga anu tetep teu lemek. Jep jempling. Taya sora nanaon deui, iwal sora hujan anu angger tingparalak ninggang kenteng imah beuki tarik.
Kongkorongok hayam jago ngageuingkeun Rangga anu kasarean dina tehel. Barang Rangga beunta, Suci geus taya di sagigireunna. Breh aya salambar keretas anu ngagoler. Tuluy dirongkong. Gebeg, Rangga reuwas liwat saking. Dina keretas bodas aya tulisan leungeun Suci.
“Kang Rangga buah hate abdi. Hapunten abdi teu tiasa ngajagi kahormatan urang. Abdi tos ilang kasucian. Abdi teu kiat nandangannana. Abdi isin ku kang Rangga, abdi angkat duka bade kamana. Sakali deui, hapunten abdi, kang. Omat teu kedah dipilarian.” kitu unina surat. Rangga teu wasa nahan heab amarah anu aya dina hatena. Surat dijejewet. Tuluy ngamuk badis kasurupan. Sagala rupa barang anu aya di sabudeureunna dibalang-balangkeun, diteunggeul, ditajong, diuwak-awik nepi ka paburantak, patulayah, teu puguh tingalieunna.
DUA
Kaayaan di Situ Lengkong Panjalu geus poek mongkleng. Rangga teu ingkah tina pangdiukanana. Curucud, aya cipanon anu ngalembereh maseuhan pipina. Rangga teu engeuh lamun sababaraha meter ti Nusa Pakel aya hiji wanoja anu nyerangkeun manehna meunang sawatara lila. Tuluy nyampeurkeun Rangga sarta ngarangkul Rangga bari nyambat ngaranna. Panonna oge beueus ku cimata.
Rangga ngaranjug. Tuluy malikeun awak, breh anu nangkeup ti tukangeun teh sihoreng Reni.
“Reni…” ceuk Rangga alon pisan bari nyusutan cipanon Reni.
“Sareng saha wengi-wengi kadieu ?” Rangga nanya deui ka Reni.
“Nyalira, kang. Tadi abdi ka bumi kang Rangga, tapi teu aya sasaha. Teras abdi yakin upami kang Rangga aya di dieu.” tembalna.
“Naha bet nyalira, kamana caroge Reni ?”
“Akang oge naha bet nyalira, kamana istri akang ?”
“Reni…!” Rangga rada nyentak. Atuh Reni reuwaseun, kalayan buru-buru ngarangkul Rangga deui, lir anu kaduhung nyarita siga kitu.
“Kang Rangga mah galak bae ka abdi teh,” Reni nyarita bari dareuda.
“Hampura, Ren,” ceuk Rangga rada leuleuy .
“Kang Rangga, kamana teh Uci?” Reni geus pok deui nanya. Rangga kawas anu wegaheun ngajawabna.
“Kang Rangga pipirakan?” ngadenge pananya kitu, Rangga ukur unggeuk, teu hayang kapapanjangan.
“Ari caroge Reni kamana ?” Rangga malik nanya.
“Sami, teu aya.”
“Reni…” Rangga rada kaget.
“Tos kang lah, ulah naroskeun caroge abdi. Ari akang emut keneh kana guha anu didamel ku akang kapungkur?” Reni nanya kawas nu hayang mengkolkeun obrolan. Rangga oge kataji, bet asa kaingetan manehna teh, basa baheula kungsi ngali taneuh dina gawir Nusa Pakel. Samalah Rangga rada imut basa inget waktu keur nyieunna, harita kaperego ku Pa Lurah, atuh dicarekan lak-lak dasar, pajarkeun teh ngaruksak lingkungan, cenah.
“Disaeur deui kitu?” tanya Rangga.
“Henteu Kang, samalih duka ku saha kalahka dijeroan deui, mangkaning aya nu nyimpen dadampar sagala. Ngahaja cenah kanggo anu balotram. Hayu urang ka handap,” ceuk Reni bari metot leungeun Rangga. Atuh Rangga oge teu hayangeun nampik kana pangajak Reni, hayang nempo kaayaan guha leutik anu baheula dijieun ku manehna.
Anjog ka lawang guha. Sanajan poek, tapi bener bae guha teh karasa ku Rangga beuki gede tur leuwih tumaninah. Rangga miheulaan diuk dina amparan samak nu rada saroek. Sanajan kaayaan beuki poek, tapi duanana lir meunang kamarasan cicing di dinya. Hawa oge beuki camewekxii, Reni ngahodhod bari ngararasakeun awakna anu beuki carucukan, mangkaning boro-boro make jeket, baju kaosna oge kalintang ipis jeung pondok, katambah deuih kahandapna oge ukur make erok pondok deuih.
“Kang Rangga, abdi bade curhatxiii,” ceuk Reni bari ngagolehe dina lahunan Rangga. Geus teu aneh Rangga mah kana pamolah Reni teh.
“Ari Reni aya masalah naon kitu?” Rangga nanya bari ngusapan buuk Reni pinuh kadeudeuh. Tapi sajongjonan Rangga inget ka Suci, leungeunna ngageter sarta buuk Reni dijenggut rada tarik. Reni ngagoak.
“Kunaon ari Akang…?” Reni rada reuwas, pon kitu deui Rangga, manehna buru-buru ngusap beungeut.
“Hampura, Ren. Sok, aya naon Reni teh…” kitu ceuk Rangga bari ngusapan deui buuk Reni pinuh kadeudeuh jeung kanyaah anu nyerep kana bayah.
Samemeh ngawalon, Reni neuteup Rangga, tapi bubuhan poek, duanana oge ukur bisa silih rasakeun naon anu aya dina hatena sewang-sewangan.
“Kang Rangga, salaki abdi teh bobogohan deui di Bandung. Anjeunna tos tara malire ka abdi. Anjeunna langki masihan nafkah batin ka abdi, padahal mah apan abdi teh kurang kumaha nyaahna,” ceuk Reni semu anu ngalimba.
“Terus kumaha?”
“Nya da abdi teh…” teu kebat omonganana, sabab kaburu aya hawa anu ngadorong leungeun Reni sangkan ngaranggeum ramo-ramo Rangga, tuluy digalentoran. Reni kalangsu hayang kokojayan dina seahna gulidag katresna. Rangga kakara eling jeung engeuh basa Reni ngagabrug awakna, karasa ku Rangga, mun yen Reni geus ngalaanan kancing bajuna sorangan. Satekah polah Rangga ngabirixiv. Awak Reni disurungkeun nepi ka ngabangkieung.
“Nanaonan ari Reni ?”
“Kang Rangga…” ukur kitu kecap Reni anu kaluar, dibarengan ku renghapna nu beuki ngahegak.
“Reni, eling Reni, geura istighfar. Abdi nganggap ka Reni teh geus asa ka adi sorangan,” ceuk Rangga bari rada muncereng.
“Kang Rangga tega ka abdi. Naha akang teu uninga lamun abdi teh salami urang sasarengan sakola, kacida nyaahna ka akang. Abdi nganti-nganti cariosan Akang anu baris ngahijikeun urang. Abdi teh saleresna nyaah sareng deudeuh ka Akang, tapi naha Akang teu ngedalkeun bae kadeudeuh ka abdi. Akang mah ukur ngangken abdi janten adi Akang. Akang kalah bobogohan tug dugi ka nikah ka teh Uci. Antukna abdi ditikahkeun ku bapa ka hiji pameget anu teu dipikacinta ku abdi. Henteu, Akang. Salaki abdi teu nyolowedor, salaki abdi ayeuna oge aya di bumi. Salaki abdi nyaaheun pisan ka abdi. Tapi abdi mah ngan nyaah ka Akang…” ngadenge caritaan Reni, kacida reuwasna Rangga. Manehna teu nyangka lamun Reni nyidem hiji kanyaah anu beda ka dirina.
“Reni,” Rangga ngaharewos rada leuleuy.
“Kah,”
“Ayeuna tos wengi. Teu sae Reni aya di tempat ieu, bari caroge Reni mah boa teuing deudeupeun ngantosan di bumi,”
“Abdi mah mung nyaah ka kang Rangga…”
“Upami Reni nyaah ka akang, tinggalkeun akang di dieu nyalira…!”ngadenge caritaan Rangga, sakedapan Reni neuteup anteb pisan ka Rangga. Teu eces, kawantu poek. Reni nyurucudkeun cipanon. Aya kateupanujuan tina paromanna, tapi teu pati lila Reni cengkat bari semu lalimpeu, ninggalkeun Rangga anu angger keneh nyelegonxvi di jero guha leutik. Pikiranna beuki marojengja.
Tilu
Sora mobil tinggarerung patema jeung calo anu jojorowokan nanawarkeun angkutan ka muatan anu ngagimbung. Sora motor ojeg oge embung eleh, meni tinggalaur bari pabaliut parebut muatan anu kakara turun tina mobil elep jurusan Panjalu-Bandung atawa tina angkutan padesaan.
“A, bade ka Simpar ?” tukang ojeg nanya ka Rangga anu kakara turun tina angkutan..
“Sumuhun,” ceuk Rangga bari keclak naek kana motor ojeg. Biur ojeg maju, ninggalkeun terminal Panjalu.
Motor ojeg dijalankeun rada tarik. Tapi palebah lembur Mundu anu kawilang tiiseun, motor ngadadak dieureunkeun, sabab karasa ku Rangga oge, ban tukangna kempes.
“Bocor sigana mah nya Kang?” Rangga nanya. Tukang ojegna mah tibang unggeuk.
“Wios, A. Engke diteraskeun weh ku ojeg rerencangan abdi,” ceuk tukang ojeg.
“Keun weh, Kang. Jig geura tambal heula, abdi mah rek megat ojeg sorangan,” ceuk Rangga. Geus kitu mah tukang ojeg teh ngadorong motorna ka wetankeun.
Rada lila Rangga ngadagoan ojeg anu kosong. Tapi teu burung aya anu ngalalar. Ojeg teh kabeneran kosong. Barang ningali aya Rangga anu ngajanteng sisi jalan, eta ojeg eureun sorangan, samalah teu kudu dipegat.
“Ojeg, A?”
“Su…” Rangga teu kebat ngajawab, sabab kaburu melong kana beungeut tukang ojeg. Tuluy neuteup leuwih anteb, dipencrong salila-lila. Ebreh pisan hiji keureutan beungeut anu moal kapopohokeun ku Rangga, kawantu tara marake helem atuda. Panon rangga meh teu kiceup-kiceup. Atuh teu wudu anu diperong rada soak. Motorna buru-buru digas. Tapi rikat pisan, Rangga ngarawel baju tukang ojeg, nepi ka ngabangkieung labuh kana taneuh, motorna ngasruk ka kebon sampeu, guluprak ngagubrag.
“Naon ieu teh rek ngarampog!” tukang ojeg buru-buru hudang bari muncereng. Leungeunna ngodok saku, tuluy ngaluarkeun peso leutik.
“Sia tukang ngarampog mah!” Rangga malik nyentak bari nembongkeun amarah anu meh teu kawadahan. Tina sorot panona aya gunung anu tingjelegur bitu, aya seuneu anu ngabebela. Kalayan seukeut, panon Rangga lir hiji pedang anu siap nyasaak awak lawanna. Dina paneuteup Rangga aya Suci anu keur adug-adugan ngabela kahormatanana. Aya lalaki anu ngarenghap haroshos, jelegedeg eta lalaki teh ngajirim jadi tukang ojeg anu ayeuna keur disanghareupan ku manehna.
“Deuleu beungeut aing sing eces, deuleu siah !” Rangga ngahoak deui.
Gebeg, tukang ojeg reuwas liwat saking sanggeus yakin kana tetenjoanna. Awakna ngadadak leuleus lir taya tangan pangawasa, sukuna ngeleper, sarta bluk pesona oge murag. Seak, Rangga ngaheumbatkeun peureupna, keuna pisan ngajelebet kana beungeut tukang ojeg anu sihoreng manehna teh rampog anu geus ngadabah pamajikanna. Bangkieung, tukang ojeg meh sabrugbrugeun labuh. Biwirna jantowor, tina irungna ngucur getih. Disusul deui ku teunggeulan Rangga anu nenggel pisan kana iga burungna. Samalah Rangga lir anu kasetanan, ngaluarkeun meh sakabeh tanagana pikeun males kanyeri hatena.
“Ampuuuun …” tukang ojeg ngahelas lir menta anu dipikarunya.
“Hutang pati bayar pati, hutang uyah bayar uyah, setan!” Rangga nyarita bari sukuna nincak sirah tukang ojeg anu geus teu walakaya.
“Pulangkeun pamajikan aing…!” bari jebrod deui bae, Rangga najong satakerna.
“Saha ngaran sia jeung sia teh urang mana ?” tanya Rangga.
“Abdi…euh Erik, ling gih di Du…Du.. kuh,” tembalna.
“Sia geus kawin ?”
“At tos A…”
“Alus, sia lamun hayang keneh hirup, wayahna kudu mayar kanyeri hate aing. Ayeuna keneh aing bawa ka gogobrog sia. Naon anu dilakukeun ku sia ka pamajkan aing, bakal kaalaman ku sia sorangan, ngarti !” ngadenge kitu, manehna ngagebeg deui bae, tuluy ngahuleng meni uleng pisan. Tapi da puguh taya pilihan sejen deui, kajaba nurutkeun kana pamenta Rangga.
**
Rangga kausap setan, manehna keukeuh peuteukeuh hayang balitungan nuntaskeun kanyeri hatena. Lat poho kana papagon anu diagem ku manehna, kabawa palid ku heabna amarah anu ngaguruh.
Di warung anu aya di peuntaseun imah Erik, Rangga diuk bari teu eureun ngenyotan roko keretek kabeukina. Rangga mere waktu sapuluh menit ka Erik pikeun nyiapkeun kadatangan manehna. Tina paromanna kagambar kasuka ati anu taya hinggana. Rangga merekedeweng hayang mulangkeun kapeurih hatena. Ret ningali jam tangan anu ngadaplok dina leungeunna. Tuluy Rangga cengkat, sarta ngalengkah muru ka peuntaseun jalan.
Blak, panto imah Erik dibuka. Kasampak Erik keur ngaheruk dina korsi panjang anu aya di patengahan. Erik mere isarat ku leungeunna, nunjuk ka palebah lawang kamar.
“Tuturkeun aing, jeung saksian sakalian!” ceuk Rangga bari ngojengkang ka lebah panto kamar, blak dibuka lalaunan. Selengseng kaambeu bau minyak seungit anu nyambuang minuhan saeusi rohangan. Breh katingali ku Rangga, hiji wanoja make daster ipis warna bodas. Dua leungeun jeung sukuna dibabandonxvii kana sisi ranjang. Biwirna diwewelan lamak bodas. Eta wanoja adug-adugan bari panonna burial buncelik, hayang ngaleupaskeun tali anu nyengker awakna. Tapi barang ningali Rangga anu ngajanteng dina lawang, manehna neuteup semu cangcaya samalah beungeutna anu ngagambarkeun amarah teh jadi robah, kaganti ku pasemon anu hegar marahmay, manehna ngajak imut ka Rangga. Sorot panonna lir anu ngagupayan Rangga.
Rangga ngembang kadu, ras inget kana kajadian di Nusa Pakel basa peuting kamari. Nongtoreng deui sora nu ngarenghik. Sora nu ceurik menta dilayanan kahayangna pikeun ngumbar katresna. Harita manehna nampik pangajak anu hayang ngalanglang awang-awang. Ayeuna Rangga mandeg mayong, sabab wanoja anu aya dina luhureun ranjang teh taya lian ‘Reni’. Matakna Rangga kapidangdumxviii.
Hawar-hawar kadenge sora anu ngadulag ti beulah kulon. Ditema ku patingjorowokna barudak leutik bangun anu garumbira naker. Teu tinggaleun, kohkol jeung lonceng oge ditarakolan. Rangga kakara sadar lamun poe eta teh mangrupa poe pamungkas bulan Rewah. Teu aneh lamun burit keneh oge geus loba anu ngadulag. Hiji gambaran kabagjaan pikeun mapag bulan Puasa, bulan sarebu bulan, bulan rajana bulan, bulan anu pinuh ku barokah. Rangga ngusap beungeutna lalaunan.
**
Geus aya kana tilu mingguna Rangga ngalalana, badarat mapay-mapay unggal pasantren anu aya di wewengkon Ciamis jeung Tasik. Teu bosen-bosen, Rangga ngadeuheus ka para Kiai anu kaparengan Pasantrenna diunggahan. Bulan Puasa taun ayeuna Rangga manggih harti anu sayakti tina puasa.
Hareupeun pakarangan Pasantren Al-Muchtar, Rangga ngajanteng bari ngawaskeun kaayaan di jero masjid anu keur ngayakeun pangaosan. Teu pati lila, ngong sora adan asar. Rangga ngalengkah ka buruan masjid, maksudna rek milu solat berjamaah. Burudul ti jero madrasah sagigireun masjid aya barudak leutik tingburiak hayang paheula-heula muru ka tempat wudu.
“Teu kenging lulumpatan…!” ceuk sora hiji wanoja make jilbab bodas anu ngelol tina lawang panto madrasah. Rangga ngareret, gebeg ngaranjug. Panonna teu kiceup-kiceup neuteup guru ngaji anu dirariung ku barudak. Aya anu nyium leungeunna, aya anu keur menta tekenan. Pahibut jeung pabuis naker nepi ka teu sadareun lamun Rangga geus aya di hareupeunna, kahalangan ku hiji budak anu keur nyium dampal leungeunna. Eling soteh pedah leungeunna diranggeum tur dicium ku Rangga.
“Hayu wang uih…” Rangga ngaharewos bari ngarangkul pinuh kadeudeuh jeung kanyaah anu nyaliara nepi kana bayah.
“Akang, abdi tos henteu suci…” walonna semu anu dareuda.
“Di payuneun akang, di payuneun sadayana tur anu utamina mah dipayuneun Gusti Alloh, Suci tetep suci….”
“Kang Rangga, abdi nuju kakandungan. Teras ieu jabang…” Suci teu kebat, sabab kaburu eungapeun, dumeh Rangga mageuhan rangkulanna. Aya anu nyurucud tina panon Rangga jeung Suci. Cimata nu ngandung kabagjaan. *** 
 Ku DHIPA GALUH PURBA
Ranggon Panyileukan, 2001
Dimuat dina Majalah Manglé No. 1801

0 komentar:

Posting Komentar