NGAJANTENG di setatsion, dibaturan koran salambar.
Tadi téh isuk-isuk, saméméh indit ka setatsion, kaburu kénéh lalajo télévisi. Méh kabéh cénel télévisi ngabéwarakeun kumaha riweuhna nu rék mudik taun ieu. Menteri Perhubungan diwawancara, ditalék kumaha tarékah pamaréntah nyadiakeun tutumpakan keur nu rék baralik ka lembur. Teu kalis ku kitu, réporter ti unggal télévisi méré gambaran kumaha pasesedekna di setatsion jeung terminal beus, kumaha polah jalma-jalma nu hayang paheula-heula balik ka lembur. Asana taun tukang gé teu jauh bédana. Angger matak riweuh.
Éta béja téh, geuning henteu ngabukti. Hanas tadi rurusuhan indit ti imah, ari anjog ka setatsion sihoréng sepi jempling. Dipapantes téh pahibut, ari hég ukur manggih kaayaan nu réhé combrék. Ti barang jrut tina taksi gé, bari neuteup ka lebah lawang setatsion, geus ngarasa hémeng. Éta atuda, ku henteu manggihan jalma ngulampreng hiji-hiji acan. Lebah lokét, éstuning tiiseun, dipapantes téh réa nu keur ngantri nungguan karcis. Nu dagang lebeng, teu kadéngé haok-haokna acan. Biasana lebah lawang téh sok aya nu dagang cai, atawa dahareun bekeleun dina karéta. Poé ieu mah suwung.
Teu burung kerung, asa anéh atuda. Tapi ras ka poé isuk, enya, poé lebaran. Meureun jalma-jalma téh geus baralik ka lemburna séwang-séwangan. Atuda asa kadedemes pisan, piisukaneun lebaran masih kénéh nguruskeun haliyah dunya. Ongkoh apan pangeusi kota téh réréana mah urang lembur, nu ngadon usaha di kota, balikna sataun sakali unggal lebaran. Jadi henteu kudu dipaké pikiran lamun poé ieu taya jalma hiji-hiji acan téh.
Ari patugas karéta api? Piraku nepi ka euweuh hiji-hiji acan? Setatsion diantep taya dangiang? Ah, éta mah urusan pamaréntah, cék pikir téh. Ukur jadi panumpang ieuh, nu rék ngagunakeun tutumpakan karéta api, asana teu perlu mikir nepi ka lebah dinya.
Pamustunganana mah diuk di lebah peron, dibaturan koran salambar. Henteu mawa nanaon, iwal ti pakéan anu nerap dina awak mah. Kaméja bodas, calana hideung, maké kopéah wéh. Enya, apan barang-barang mah geus dibawa ku pamajikan. Manéhna balik ka lembur téh ti heula, bareng jeung barudak, minggu tukang.
“Sigana Lis mah badé mios ti payun…” pokna, saminggu ka tukang. Harita téh keur ngadaweung di tepas hareup, bari nungguan waktuna buka puasa.
“Har, naha moal nungguan Akang? Bareng wé atuh, apan biasana gé kitu.” maké jeung medenghel, siga nu embung dibarengan atuda.
“Sono ka kolot, Kang. Sataun campleng henteu patepung. Asa tambélar tuda urang téh, kéna-kéna geus senang di kota, ka nu di lembur mah lat baé poho. Rék ménta dihampura Lis mah…”
Aéh-aéh, cékéng téh, naha marukanna sorangan moal ménta dihampura kitu? Sarua baé jeung manéhna.
“Moal bareng jeung Akang?” nanya deui, bisi manéhna robah pamadegan.
“Ari Akang rék iraha kitu?”
“Sigana piisukaneun lebaran. Aya kénéh urusan di kantor.”
“Tuh, pan. Kacipta riweuhna piisukaneun lebaran mah. Moal nyalsé. Ongkoh asa teungteuingeun Akang mah boga dunungan téh. Piraku rék lebaran masih kénéh nguruskeun pagawéan?”
“Puguh Akang gé teu ngarti.”
“Lain nanyakeun atuh teu ngarti mah. Batur gé dibéré peré téh aya kana sapuluh poéna. Na ari di kantor Akang…”
Dilayanan mah, kuriak matak paséa. Mangkaning bulan puasa. Tungtungna bep baé balem. Terus nyérangkeun imah loténg peuntaseun jalan. Katémbong nu boga imah gé keur ngobrol duaan jeung pamajikanana, sigana sarua deuih bari ngadagoan waktuna buka puasa. Ngan meureun anu diobrolkeun ku maranéhna mah lain perkara mudik.
“Enya, kitu hadé atuh. Akang mah nyusul piisukaneun lebaran.”
“Mangga. Engké ku Lis dijemput di setatsion. Mun Akang tos badé tumpak karéta, nga-SMS heula nya, supados Lis tatan-tatan.”
“Enya. Kadé barudak talingakeun. Mihapé!”
Isukna, sanggeus sapeupeuting nyiapkeun nu rék dibawa, pamajikan indit dianteurkeun ku badéga. Teu pupuguh, bet kumejot hayang milu. Hayang bareng. Ngan tuluy ras kana pangajak dunungan, cenah mending rapat heula saméméh liburan lebaran téh. Ari hég, dina waktuna rapat, asa teu puguh naon jejerna. Ukur ngobrol ngalér-ngidul, méh taya bédana jeung wangkongan di warung kopi. Minangka nu matak ngangresna mah, basa silih gabrug, papada ménta dihampura.
Pa Joko, diréktur di kantor, nangkeup mani tipepereket bari pok deui-pok deui ménta di hampura. Nu séjénna sarua deuih, papada ngembeng ku cipanon. Atuh mulang ti kantor téh, pangpangna awéwé, balikna mani carindul. Asana taun tukang mah henteu nepi ka kitu. Henteu nepi silih gabrug. Cukup ku sasalaman baé.
*
NGAJANTENG di setatsion, dibaturan koran salambar.
Suku geus singsireumeun. Sahanteuna cindekul sorangan bari ukur ngumbar lamunan. Karéta nu didagoan tacan datang kénéh. Sabudeureun setatsion angger jempling. Tiiseun.
Bet panasaran, kusiwel ngaluarkeun tikét, nu geus dipesen ti minggu tukang kénéh. Angkeuhan téh, mun meulina di setatsion mah sieun teu kabagéan. Horéam ngantrina deuih—jeung enya apan, basa anjog ka setatsion gé nu sok ngaladangan tikét téh teuing di mana. Nu matak tatan-tatan ti tangéhna.
Kerung sajongjongan mah, sabada ngimeutan tulisan dina tikét. Cenah indit téh jam genep soré, nepi ka nu dijugjug jam dua welas peuting. Sigana tadi téh salah téténjoan, da asana mah, indit jam dua welas beurang, nepi jam genep soré. Boa geus lamur panon téh. Atuh meureun kudu ngadagoan tujuh jam deui, da ayeuna kakara jam sabelas beurang. Asa ngampleng pisan, kacipta cangkeulna.
Nyobaan nélépon ka pamajikan, tamba kesel nungguan. Kasebelan, mailbox. Keur naon mamawa hapé ari rék dipareuman mah. Boa kétang di lembur mah euweuh sinyal. Dicobaan di-SMS, pénding. Tungtungna mah teu puguh gawé, ukur mulak-malik koran nu geus risek.
Enya, ari haté mah bet asa hayang aya nu maturan ieu téh. Rék awéwé, rék lalaki, nu penting mah aya batur ngobrol, ngarah teu huleng jentul teuing. Tapi, nepi ka suku singsireumeun, awak karasa cangkeul, euweuh hiji-hiji acan nu ngulampreng ka setatsion.
Ngagayuh ka magrib, lampu di setatsion patinggalebray. Rada reuwas, teuing saha nu ngahurungkeunana. Rarasaan mah geus waktuna buka puasa. Terus waé néangan musola.
Panceg jam genep, kurunyung téh karéta api. Geus mimiti reupreupan, atuh teu katémbong karéta nanahaon nu ngurunyung téh. Karéta bodas, mani nyacas. Di jerona teuing ku caang. Kuring diuk di gerbong kahiji, dina korsi nomer hiji, da kitu nu dicatet dina tikét.
Enya ari caangna mah, tapi naha di jero karéta téh mani kotor. Kekebul narapel, runtah bayatak di ditu di dieu. Padahal apan nu ditumpakan téh karét éksekutif, lain ékonomi. Ras yén isuk téh poé lebaran. Enya meureun, patugas kabersihan geus teu kaburu meresihan runtah. Boa maranéhna geus baralik ka lemburna, ngariung jeung kulawarga, nepi ka lat poho kana meresihan karéta.
Nu matak kagét, di jero gerbong téh ukur ngajentul sorangan. Euweuh deui nu séjénna. Euweuh hiji-hiji acan. Sigana nu tumpak karéta ngagunduk di gerbong dua, tilu, jeung saterusna. Atawa enya kitu ngan sorangan? Ah, naha bet mikiran nu kitu. Apan haté mah geus hayang nepi ka nu dituju. Tangtu pamajikan keur nungguan. Najan basa di-SMS téh pénding, boro-boro méré jawaban.
Teu kungsi sababaraha menit, karéta mimiti ngagerit. Mimiti mah alon, tapi teu lila mani asa ngabelesat tarik naker. Najan ngarérét kana jandéla, henteu katémbong kumaha kaayaan di luar. Nu katempo téh ukur cahaya nu patingjorélat, siga cahaya nu silih samber. Tarik, enya, tarik pisan karéta téh.
Korsi di gerbong hiji, taya nu ngeusian, ngabaris ti hareup ka tukang. Rét ka tukang, sugan aya nu keur diuk, berekah euweuh hiji-hiji acan. Atuh lapur euweuh batur ngobrol, iwal ti ngawangkong jeung lamunan sorangan. Bet panasaran, terus baé dipapay ka unggal gerbong. Lebeng, teu manggih jelema hiji-hiji acan. Ukur korsi nu ngabigeu, jeung lulurung karéta nu manjang ti hulu nepi ka buntut.
Bet terus kapikiran, naha pausahaan karéta moal rugi kitu, mawa panumpang ukur sorangan?
Ari sorangan teuing mah, teu ku hanteu, bet ujug-ujug ngarasa keueung. Bulu punduk ngadadak cengkat. Kahayang mah luncat ka luar, ngan sarua jeung nyébakeun manéh, sasat karéta keur nyemprung tarik kacida. Gancang nélépon pamajikan, mailbox kénéh. Tungtungna mah leuleumpangan ti gerbong ka gerbong, bari ngararasakeun hawa keueung nu nyaliara.
Kakara kapikir, naon héséna mun nyampeurkeun ka rohangan masinis. Aya patugas meureun di dinya mah, da asa pamohalan ieu karéta maju sorangan.
Deregdeg ka rohangan masinis. Teu manggih nanaon. Nu katémbong ukur papakas karéta nu geus maké sistim komputer. Rada ngagebeg, basa maca béwara dina komputer: kacepetan karéta 109 méter/detik. Sapuluh pangkat salapan téh apan samilyar. Samilyar méter per detik, teu kacipta sakumaha gancangna.
Ras kana katerangan dina hiji buku. Cék itungan para ahli, kacepetan cahaya téh saratus juta méter per detik. Di ieu dunya, pamohalan aya barang nu bisa lumpat nyaruaan gancangna cahaya. Cék ahli kénéh, mun hiji barang lumpatna geus bisa ngimbangan kacepetan cahaya, waktu téh baris eureun.
Samilyar méter per detik, kacepetan ieu karéta. Gebeg téh!***
CARPON DADAN SUTISNA
